Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή: Το Ψυχολογικό Ταξίδι των Ζευγαριών και η Στήριξη της Θεραπείας Ζεύγους

Η απόφαση να ξεκινήσει ένα ζευγάρι υποβοηθούμενες τεχνικές αναπαραγωγής δεν είναι αμιγώς ιατρική. Ακολουθείται από μια ψυχική και συναισθηματική δέσμευση, μια πορεία που φέρνει μαζί της ελπίδα και αγωνία, χαρές και απώλειες. Κάθε κύκλος, κάθε προσπάθεια, φέρνει ερωτήματα που συχνά αποσιωπόνται: «Μήπως δεν είμαι αρκετός/ή;», «Τι θα γίνει αν αποτύχω ξανά;», «Πώς θα συνδεθούμε ως ζευγάρι μέσα σε αυτή τη διαδικασία;».

Αυτό το ταξίδι δεν μπορεί να αγνοήσει την ψυχολογική διάσταση· και η θεραπεία ζεύγους μπορεί να δράσει ως πυξίδα που βοηθά να πλοηγηθούμε μέσα στα νερά αυτής της έντασης.

Πόσο συχνή είναι η υπογονιμότητα

Η διάγνωση όμως δεν επηρεάζει μόνο το σώμα αλλά και τον ψυχισμό. Όταν το πρόβλημα εντοπίζεται στη γυναίκα, εκείνη συχνά βιώνει ενοχές και ντροπή. Όταν αφορά τον άνδρα, μπορεί να πληγεί η εικόνα του για τον ανδρισμό και να εμφανιστεί αποστασιοποίηση. Όταν αφορά και τους δύο, το άγχος πολλαπλασιάζεται, εντείνοντας την πίεση στη σχέση.

Έρευνες σε ζευγάρια που ζουν στην Ελλάδα δείχνουν ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν πιο συχνά συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ οι άνδρες τείνουν να σωματοποιούν το άγχος όταν το καταπιέζουν.

Ψυχολογικές διακυμάνσεις ανάλογα με την προσπάθεια

Πριν από την πρώτη προσπάθεια

Το άγχος και η ανησυχία είναι ήδη έντονα πριν καν ξεκινήσει η πρώτη θεραπεία. Οι γυναίκες συχνά βιώνουν μεγαλύτερη ψυχική φόρτιση αναφορικά με το σώμα, τον χρόνο, τις προσδοκίες, ενώ η αβεβαιότητα κυριαρχεί «θα τα καταφέρουμε;».

Σε αυτή τη φάση πολλά ζευγάρια περιγράφουν ότι ένιωθαν πως «όλη τους η ζωή εξαρτάται από ένα αποτέλεσμα σε μια κλινική».

Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια

Όταν η πρώτη προσπάθεια αποτυγχάνει, οι γυναίκες ειδικά παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική αύξηση συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης· η πτώση στην αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση είναι πιο εμφανής.

Η σιωπή και η απόσταση αρχίζουν να εμφανίζονται ανάμεσα στο ζευγάρι, ενώ η αμηχανία ανάμικτη με το πένθος είναι έκδηλα.

Όταν οι προσπάθειες επαναλαμβάνονται

Ζευγάρια που έχουν βιώσει μία ή περισσότερες αποτυχίες χαρακτηρίζονται από αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης και μειωμένη ποιότητα ζωής. Η απογοήτευση, η αμφιβολία, η αίσθηση ότι «ο χρόνος λιγοστεύει» συσσωρεύονται. Ταυτόχρονα, η κοινωνική πίεση, η αίσθηση ότι «πηγαίνεις κόντρα στους φυσικούς ρυθμούς», οι πιθανές κρίσεις στη σχέση (συναισθηματικές αποστάσεις, αίσθηση ενοχής, κατηγορίες προς τον εαυτό ή τον άλλο) γίνονται συχνότερα.

Είναι χαρακτηριστική η περιγραφή της Σοφίας και του Πέτρου. Μετά από τρεις αποτυχημένους κύκλους, ανέφεραν ότι η ελπίδα τους μοιάζει «να μικραίνει» και η σχέση τους να γίνεται πιο εύθραυστη.

Ο ρόλος της ψυχοδυναμικής θεραπείας ζεύγους

Η ψυχοδυναμική θεραπεία ζεύγους μπορεί να αποτελέσει ουσιαστικό στήριγμα μέσα σε αυτή τη διαδρομή. Βοηθά το ζευγάρι να διερευνήσει τις προσδοκίες και τους ασυνείδητους φόβους του, να επεξεργαστεί τις απώλειες κάθε αποτυχημένου κύκλου, να επικοινωνήσει χωρίς επίκριση και να προστατέψει τη σχέση του από τη φθορά. Επιπλέον, συμβάλλει στη διατήρηση της αυτοεκτίμησης και στην ανθεκτικότητα απέναντι στην αβεβαιότητα του χρόνου και των πιθανών εκβάσεων.

Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι ένα ταξίδι που συνδυάζει ιατρική τεχνολογία με βαθιές ψυχικές διακυμάνσεις. Δεν αφορά μόνο τα ποσοστά επιτυχίας αλλά και το πώς βιώνεται η εμπειρία από το ζευγάρι. Η ψυχολογική στήριξη μπορεί να κάνει τη διαφορά, μετατρέποντας την πορεία από μια διαρκή δοκιμασία σε μια διαδικασία κατανόησης, ανθεκτικότητας και σύνδεσης.